الکتروپمپ یا پمپ دنده ای چیست ؟

پمپ دنده ای نوعی از پمپ های جابجایی مثبت دورانی است. در این نوع پمپ ها با دور شدن دندانه های در حال دوران ، در محل تماس دنده هـا ، در اثر خلاء نسبی سیال به داخل پمپ کشیده شده و در سمت دیگر با محبوس شدن سیال بین دنده و پوسته ، فشار سیـال افزایش می یابد و نهایتا سیـال به سمت خروجی هدایت می شود. پمپ دنده ای در هر دور گردش مقدار ثابتی از سیال را پمپاژ می کند. پمپ دنده ای بدلیل درگیری دنده ها و مکانیزم حرکتی آنها دارای خروجی یکنواخت ، متناوب و بدون پالس می باشد. ایـن پمپ هـا توانایی پمپاژ مواد بـا ویسکوزیته بالا را دارند. پمپ دنده ای با تعویض جهت چرخش ، ورودی و خروجی پمپ تغییر می نماید که پرکردن و تخلیه مخزن را بدون نیاز به تعویض اتصالات ممکن می سازد. بدلیل عدم وجود شیر در مسیـر سیـال (مانند پمپ های سانتریفیوژ) نیـازی بـه افزایش دور جهت غلبه بـر اصطکاک نیست و بدین جهت ایـن پمپ هـا در دورهـای پایین کارایی و بازدهی خوبی دارند. از ایـن رو جهت پمپاژ سیالات بـا ویسکوزیته بـالا و سوخت ها و روغن های مختلف بسیـار مناسب می باشند. جهت پمپاژ ذرات جـامد و مایعـات حـاوی مواد جـامد ، پمپ هـای دنده ای مناسب نمی بـاشند. پمپ دنده ای به دو دسته دنده داخلی و دنده خارجی تقسیم می شود که در هر دو نـوع از یک چرخدنده هرز گرد و یـک چرخدنده محرک استفـاده می شـود و تفـاوت عمده آنهـا در محل قرارگیـری دنده هـا و محل حبس سیـال می باشد.

پمپ دنده ای جز انواع پمپ جابجایی مثبت می باشد، جابجایی سیال در این پمپ ها از طریق چرخش چرخ دنده ها صورت می گیرد. این پمپ جزء پمپ های خودمکش یا Self Prime می باشند و دارای قدرت مکش بسیار بالایی می باشند و همزمان امکان پمپاژ سیالات با ویسکوزیته کم، متوسط و زیاد را دارا می باشند.

انواع پمپ دنده ای :

پمپ دنده ای در دو نوع عرضه می گردد:

1- پمپ دنده خارجی :

الكتروپمپ دنده خارجی External Gear Pump

میزان دبی با توجه به دور و ساختمان داخلی، در پمپ های دنده خارجی قابل تنظیم می باشد و بنابراین برای پمپاژ میزان دقیق از انواع سیالات مثل اسید ها و بازها، پلیمر ها، سوخت و افزودنی های شیمیایی کاربرد دارند و همچنین در ماشین ابزار، سیستم هیدرولیک و انتقال قدرت استفاده می شوند. سایز بزرگ این محصولات غالبا در 650 دور در دقیقه و سایزهای کوچک آن در 1450 و یا 3000 دور کار می کنند. از دیگر محاسن این پمپ ها پر کاربرد می توان به طول عمر و کارکرد بالا، پوشش طیف وسیعی از سیالات و قیمت پایین اشاره نموده.

پمپ های دنده خارجی غالباً جهت پمپاژ روغن در سیستم های انتقال قدرت ، سیستم های هیدرولیک و ماشین های ابزار و … کاربرد وسیع دارد. سایزهای  کوچک آنها معمولاً در 1450  و یا  3000 دور کار کرده و سایزهای بزرگتر 650 دور در دقیقه. از آنجا که در پمپ های دنده خارجی مقدار دبی با توجه به دور و ساختمان داخلی قابل کنترل می باشد لذا جهت پمپاژ مقدار دقیقی از سیالات گوناگون (بعنوان دوزینگ پمپ) مانند انواع سوخت ها، پلیمرها، افزودنی های شیمیایی، اسید ها و بازها مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربرد پمپ دنده خارجی :

پمپاژ مواد غذایی

پمپاژ روانکارها

پمپاژ انواع روغن خوراکی

پمپاژ انواع روغن خوراکی

جنس پمپ دنده خارجی :

جنس بدنه  و چرخدنده: استنلس استیل، چدن (داکتیل و خاکستری)، برنزی، پلیمری (تفلونی)

جنس شافت: استیل، سرامیکی،‌ آلومینیوم، فولاد آلیاژی

جنس بوش: برنزی، کربنی، استیل سیلیکون كاربايد

نوع آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، پکینگی، لیپ سیل، مگنتی

مزایای پمپ دنده ای خارجی :

پوشش طیف وسیعی از سیالات

امکان اضافه کردن ژاکت حرارتی و سرمایشی

به دلیل دقت و کارایی بالا امکان کارکرد به جای دوزینگ پمپ را دارند.

هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه

متریال متنوع، چدن، استیل و غیره

تعمیرات و نگهداری آسان (برای مونتاژ و دمونتاژ نیاز به ابزار خاصی نمی باشد.)

بی صدا و کارکرد آرام و مداوم

حساسیت کم نسبت به گرد و غبار

سرعت و فشار بالا

قیمت مناسب

معایب پمپ دنده ای خارجی :

در نوع (بوش داخل سیال) یاتاقانها درون سیال قرار دارند.

ذرات جامد و ساینده نباید درون سیال وجود داشته باشد که باعث خوردگی چرخدنده ها خواهد شد.

موارد استفاده پمپ دنده ای خارجی

انواع روغن های هیدرولیک و روانکارهای صنعتی :

افزودنی های شیمیایی

سیستم های هیدرولیک

اسید ها و بازها

پمپ دو جداره (ژاکت دار) :

جهت پمپاژ سیالات در صنایع غذایی ، با دمای بالا

کرم ها ، شکلات ، خمیر ، گلوکز ، مارمالاد و غیره

متریال پمپ دوجداره ژاکت دار :

– چدن خاکستری GG25

– چدن داكتیل GGG50

– استنلس استیل S.S316

– فولادهای سمانته SC

– برنز

 انواع آبندی پمپ دوجداره ژاکت دار :

– مکانیکال سیل

– مکانیکال سیل دوبل

– کارتریج مکانیکال سیل

– کاسه نمد

– نخ گرافیتی

یاتاقان بندی پمپ دوجداره ژاکت دار :

– تفلونی

– برنزی

– کربن گرافیت

سیستم انتقال قدرت پمپ دوجداره ژاکت دار :

– کوپله مستقیم

– کوپله با فولی و تسمه

-كوپله با گیربكس

– کوپله با هیدروموتور

2- پمپ دنده داخلی :

الکتروپمپ دنده داخلی (ماه و ستاره) Internal Gear Pump

به پمپ دنده داخلی، ماه و ستاره نیز گفته می شود. این پمپ ها خود مکش بوده و در هر دو جهت امکان چرخش دارند یعنی هم برای پر کردن می توان از این نوع پمپ استافده نمود هم برای خالی کردن. پمپ دنده داخلی هم جهت پمپاژ سیالات رقیق مانند حلال ها، روغن ها و… مناسب است، و هم برای سیالات غلیظی چون آسفالت، شکلات و چسب را نیز به خوبی عمل می کند. همچنین می توان به پمپاژ موادی همچون انواع روغن ها و روغن داغ، روان کارهای صنعتی، سوخت (گاز مایع، بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سیاه و …)، انواع رزین ها و مواد پلیمری، الکل و انواع حلال ها، آسفالت، قیر، تار، فوم پلی يورتان (ایزوسیانات و پلیول)، مواد غذایی مانند شکلات، کره بادام زمینی، رنگ ، جوهر، رنگ دانه ها، گلیکول، صابون ها اشاره نمود.

کاربرد پمپ دنده داخلی :

پمپاژ مواد غذایی

پمپاژ روانکارها

پمپاژ انواع روغن خوراکی

پمپاژ انواع روغن خوراکی

پمپاژ سوخت

پمپاژ رزین، پلیمر

جنس پمپ دنده ای داخلی :

جنس بدنه و چرخدنده: فولاد آلیاژی، چدن، استنلس استیل، برنز، پلیمری (تفلونی)

جنس بوش: کربن گرافیت، سیلیکون کارباید، سرامیک، برنز، کارباید تنگستن

جنس شافت: استنلس استیل، فولاد آلیاژی

جنس آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، کارتریجی، مگنتی، پکینگی

مزایا پمپ دنده ای داخلی :

خودمکش

پمپاژ طیق وسیعی از ویسکوزیتی

جنس بدنه متنوع و بسته به کاربرد

جریانی یکنواخت و بدون پالس

قابلیت کارکرد خشک (در یک زمان کوتاه)

توانایی گردش در دو جهت (پرکردن و تخلیه یک مخزن)

مناسب جهت سیالات با ویسکوزیته بالا

NPSH بسیار پایین (در نتیجه کاهش احتمال کاویتاسیون)

تعمیرات و نگهداری آسان

هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه

فقط دارای دو عضو گردنده می باشد.

معایب پمپ دنده ای داخلی :

سرعت های کارکرد پایین و متوسط

فشارهای پائین و متوسط

موارد استفاده پمپ دنده ای داخلی :

 این پمپ در عین حال که جهت پمپاژ سیالات رقیق مانند حلال ها، روغن ها و… مناسب می باشد، سیالات غلیظی چون آسفالت، شکلات و چسب را نیز به خوبی پمپاژ می کند.

انواع روغن ها و روغن داغ، روان کارهای صنعتی، سوخت (گاز مایع، بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سیاه و …)

انواع رزین ها و مواد پلیمری (Resins & Polymers)

الکل و انواع حلال ها (Alcohols & Solvents)

آسفالت (Asphalt) ، قیر (Bitumen) ، تار (نوعی قیر ، Tar)

فوم پلی یورتان (ایزوسیانات و پلیول)  (Polyurethane foam Isocyanate   and   Polyol)

مواد غذایی مانند شکلات، کره بادام زمینی، رنگ ، جوهر، رنگ دانه ها

گلیکول  (Glycol)

صابون ها ( Soaps)

برند های الکتروپمپ یا پمپ دنده ای کدامند ؟

برند های مطرح پمپ دنده ای :

پمپ دنده ای دیوید براون David Brown

پمپ دنده ای ریکمایر Rickmeier

پمپ دنده ای ستیما Settima

پمپ دنده ای روتوس Rotos

پمپ دنده ای آلبین Albin

پمپ دنده ای ایران تولید Iran Tolid

پمپ دنده ای KRACHT

پمپ دنده ای SIGMA

پمپ دنده ای STEIMEL

پمپ دنده ای PARKER

پمپ دنده ای VIKING

پمپ دنده ای MAS